Aberto do bonito

O próximo domingo, 20 de setembro terá lugar o I 'Aberto do bonito' na pista desportiva do parque Rosalia de Castro. Teremos dous encontros de duas das nossas prácticas desportivas tradicionais que parecia que iam ficar para a história dos jogos populares, mas que ano após ano voltam com mais força e com vontade de ficar para sempre e ajudar-nos a escrever a nossa história futura: estamos a falar dos bolos celtas e da bilharda.

Queremos que @s noss@s velh@s, que lembram jogar e ver jogar a estes jogos em Burela quando meninh@s, voltem viver mais umha jornada de autêntico furor pataqueiro. Para isso contaremos com a colaboraçom inestimável d@s amig@s boleir@s de Jove e do pessoal bilhardeiro da Liga Nacional de Bilharda, organizadores da Superliga 09-10 que começava o passado fim-de-semana superando todas as epectativas previstas.

Às 16h00 (15h00 hora galega) terá lugar o Aberto de bilharda e a seguir, por volta das 18h00 (17h00 hora galega) vibraremos com o Aberto de bolos celtas. Arranchade os vossos bolos, arranchade as vossas varas, porque @ ganhador/a levará o nosso mais prezado trofeu, sim, estamos a falar do autêntico bonito do norte! só apto de ser pescado polos marinheiros mais fortes, nessas 'mareas' onde os galegos vamos da mao dos irmaos crioulo-lusófonos de Cabo Verde, para dar caça ao grande túnido do norte coas nossas varas (vai ser que somos um país experto em varas).

Adiantamos que estamos prontos a fechar negociaçons para o grande encontro do ano do bilhardismo intercontinental: o Cabo Verde-Galiza. Estamos à espera de que a Federaçom cabo-verdiana autorice a sua equipa para o esperado jogo.

O nosso grande berro de guerra será: Avante a crioulo-lusofonia!

Para já, entoamos o hino nacional cabo-verdiano, o grande Cântico da Liberdade!

Canta, irmão
Canta, meu irmão
Que a liberdade é hino
E o homem a certeza.

Aclaraçons em relaçom a Arcadio Pardiñas

Desde o Colectivo Cultural Buril observamos con grande sorpresa, como nas últimas semanas se veñen sucedendo manifestacións públicas en relación á posíbel mudanza do nome da Avenida Arcadio Pardiñas. En todas estas se alude de forma velada á nosa asociación.

Pensábamos que coa publicación do noso último artigo (09-08-09), ficara suficientemente claro cal era a proposta da nosa asociación con respecto á rúa Eijo Garay e á aplicación da Lei de Memoria Histórica na nosa vila, mais os últimos artigos e cartas ao director aparecidos na prensa indícannos todo o contrario, de aí a nosa sorpresa e indignación. Queremos pensar que estas manifestacións públicas son froito do descoñecemento da nosa proposta e non unha tentativa de desestabilizar o noso traballo asociativo.

É por este motivo que nos vemos na obriga de desmentir as opinións que aluden ao noso colectivo e aclarar algunhas cuestións, que aínda que xa foron explicadas no seu momento, non poden continuar a xerar ideas enganosas.

O Buril non pode tolerar que se lle critique a proposta de retirar o nome dunha rúa a Arcadio Pardiñas porque o Buril nunca, e dicimos outra vez, nunca, fixo esa proposta. O noso colectivo só propuxo a retirada do nome de Eijo Gary do noso rueiro, pola súa implicación directa no golpe de estado do 36 e se nalgún momento falamos de Arcadio Pardiñas, foi como resposta a un artigo de opinión onde se cuestionaba a nosa suposta falta de responsabilidade polas consecuencias que podería ter a mudanza de nome á rúa Eijo Garay. No artigo en cuestión, preguntábase se íamos ser consecuentes coa nosa proposta e se éramos conscientes de que a principal rúa da nosa vila levaba o nome dun “alcalde franquista” (sic). En ningún momento o Buril falou de “alcalde franquista” e si de alcalde que desempeñou as súas funcións no tardo-franquismo, sendo conscientes da importancia dos matices na linguaxe empregada. Tamén comentamos que a priori non se podía establecer comparación algunha entre unha personaxe con implicacións directas no golpe de estado do 36 que causou milleiros de mortes no noso país e un “alcalde dun pequeno concello da Mariña no tardo-franquismo”. A este respecto temos que agradecer o artigo de opinión no que se citaba textualmente o artigo 15, parágrafo primeiro da Lei de Memoria Histórica, segundo o cal, as administracións públicas deberían retirar as placas, a simboloxía e outros obxectos relacionados coa “sublevación militar, a Guerra Civil e a represión da Ditadura”, pois este apartado do texto legal ven darnos a razón.

Non hai dúbida ningunha de que a Lei obrigaría a retirar todos os honores a Eijo Garay na nosa vila, (tal como ten acontecido en Vigo, cidade natal do bispo), e tampouco hai dúbida algunha de que a rúa Arcadio Pardiñas non se vería afectada pola citada L ei. Na nosa proposta orixinal, non se falou en ningún momento de Arcadio Pardiñas, e os motivos polos que o Buril mencionou o seu nome noutras ocasións, pensamos que fican suficientemente aclarados.

Por iso, rogamos encarecidamente ás distintas persoas que nos últimos días están a criticar, a través dos seus escritos, propostas que o noso colectivo nunca fixo, que lean de novo (se é que xa o fixeron) o noso último artigo, publicado o día 9 de agosto nas edicións dixitais e en papel da prensa da Mariña. Unha vez feito isto, non ocultamos que agradeceríamos unhas desculpas públicas por parte daquelas persoas que dalgunha forma danaron a imaxe do noso colectivo. Entendemos que alén de ser un xesto de humildade que diría moito ao favor de alguén o saber recoñecer os seus erros, tamén sería un acto de xustiza para co noso colectivo, que nos últimos tempos sufriu inmerecidas críticas por algo que nunca propuxemos.

O Buril tamén quere manifestar o seu desexo de que nun futuro non se produzan mais malentendidos como os acontecidos e que cando se cuestione o noso traballo se faga desde unha análise seria e responsábel das nosas propostas. Estamos abertos ao debate e cremos que ese é o motor que debe mover o traballo asociativo en Burela, sempre que se faga desde unha perspectiva crítica e razoada, e por iso propuxemos a creación dunha comisión encargada de estudar a simboloxía susceptible de verse afectada pola Lei.

Concluímos dicindo que non procuramos o eloxio nin o aloumiño para o noso colectivo, mais si que pedimos un trato respectuoso e que se teña en conta que ao longo do ano tamén realizamos distintos tipos de actividades e non só propostas para mudar nomes de rúas: Festa de Fin de ano (coa realización dun audiovisual para a ocasión); presentación do libro De Roncesvales a Compostela; debate sobre a reforma da Lei do aborto; actividades das Letras Galegas; I Encontro literario de Burela con veciñas e veciños da vila… e tentaremos realizar mais actividades antes de que finalice o ano. Non deixa de chamarnos a atención que ningunha das persoas que cuestiona o noso traballo, non denunciase publicamente as agresións que sufriron os murais que realizamos para conmemorar o día das Letras Galegas de 2008 e 2009. Tampouco nos parece xusto que se nos esixa a demanda de mais prazas nas escolas infantís ou unha ensinanza e unha sanidade de calidade. Entendemos que esas cuestións escapan ás nosas posibilidades de traballo como colectivo local por teren unha dimensión estrutural, sendo competencia de iniciativas asociativas integradas nunha estrutura nacional.

Colectivo Cultural Buril.

Posicionamento do Buril após a rolda de encontros cos partidos políticos de Burela sobre a rúa Eijo Garay

Fai hoxe un mes, o Buril facía pública a súa proposta para retirar o nome do bispo fascista Eijo Garay a unha das principais rúas da nosa vila, tendo en conta a súa implicación directa no golpe de estado do 36 e na posterior represión e consolidación do réxime franquista, proposta feita ao amparo da Lei da Memoria Histórica en vigor, cuxa aplicación xa nos tiña dado a razón hai só uns meses coa retirada do nome de Eijo Garay ao actual colexio vigués “Illas Cíes”, cidade de nacemento do “Patriarca”.

A nosa intención era acadar o apoio dos tres grupos políticos con representación no Concello de Burela para que a nosa proposta fose aprobada en pleno municipal, mais despois de entrevistármonos coas tres forzas políticas vimos que non había unha postura de consenso. Desde o Buril temos que agradecer o trato sempre cordial que nos deron por parte dos tres partidos e o respecto con que foi acollida a nosa proposta, aínda que non podemos ocultar unha certa sorpresa pola falta de apoio inmediato a unha iniciativa para a que críamos (e continuamos a crer) que non hai debate. Ou hai alguén que entenda que un señor que apoiou un golpe de estado contra un goberno lexitimamente elixido en febreiro de 1936, poda ter unha rúa dedicada á súa figura na nosa vila? Mais aínda cando sabemos, polo 1º Informe das Vítimas da represión en Galicia (1936-1939) -estudo de recentísima publicación, froito dun proxecto de colaboración entre as tres universidades galegas- que morreron neses anos na Galiza 4.560 persoas de forma extraxudicial e 1.091 persoas por xuízo sumarísimo. Diante destes tristes datos, o Buril non pode mais que continuar cara adiante coa súa iniciativa, aínda que entendemos que haxa que facer unha reformulación da proposta inicial pola falta de consenso por parte dos partidos políticos da vila.

Despois dunha rolda de reunións encontrámonos coa seguinte situación: o Partido Popular mostrouse en contra de retirar unha rúa ao bispo, aludindo á súa “axuda” para a construción do porto de abrigo, estando tamén en contra da aplicación dunha lei que eles rexeitan, posición coa que non concordamos, como ben se pode deducir do noso último artigo publicado ao respecto; Foi outro o sentir do PSOE e BNG, entendendo estes que a lei ten que ser aplicada, mais desde un prantexamento xeral, no que sexa unha Comisión integrada por representantes dos partidos políticos e das asociacións veciñais e culturais de Burela, a encargada de estudar non só o caso da rúa Eijo Garay, senón os de todas as rúas e símbolos da vila que se podan ver afectados pola citada Lei da Memoria histórica.

O Buril, tendo en conta o dito até aquí, vai manter firme a súa intención de eliminar o nome de Eijo Garay dunha das principais rúas da nosa vila, así como de todos os nomes e símbolos relacionados co franquismo, polo que vamos apoiar a creación desa comisión, por coherencia e por entender que é unha iniciativa dos dous partidos políticos que a día de hoxe forman maioría de goberno en Burela, e polo tanto representan á maioría social da nosa vila. Non podía ser doutro xeito, pois a proposta do Buril non se podía cinguir exclusivamente ao caso da rúa Eijo Garay, deixando fóra outras rúas e/ou símbolos, como se pode reparar se ollamos o título do dossier no que presentábamos a nosa proposta orixinal: Por hixiene democrática: Eliminación da simboloxía fascista da nosa vila!. É por iso que tamén temos que manifestar o noso malestar por aquelas opinións aparecidas en distintos medios de comunicación nas que se dubidaba da nosa falta de rigor ou de actuar de forma pouco consecuente, cuestionando qué faríamos desde o Buril coa Avenida Arcadio Pardiñas, se chegado o momento se lle tivese retirado unha rúa a Eijo Garay.

Sen entrar agora en polémicas estériles que pouco ou nada poden aportar á consecución dunha Burela limpa de “heroes” e símbolos franquistas, e tendo en conta que deberá ser a comisión a que estude caso a caso todos as rúas e símbolos que podan estar afectados pola Lei, entendemos que a priori non se pode establecer unha comparación minimamente razoábel entre un dos actores principais dun golpe de estado ilegal e dunha brutal represión que deixou milleiros de mortes no noso país e un alcalde dun pequeno concello da Mariña no tardo-franquismo.

Agardamos que ficase clara a postura do noso colectivo e esperamos que a comisión sobre a presenza de simboloxía franquista en Burela sexa unha realidade que xere un espazo de debate serio e sempre desde o respecto ás persoas que nela se integren. Tamén esperamos que participen todos os partidos políticos e axentes sociais convocados. Nós, alí vamos estar.

Colectivo Cultural Buril

Eijo Garay: a outra cara da moeda

No texo que segue apresentam-se algumhas achegas sobre Eijo Garay, elaborado pola Comissom de História do Buril, sendo publicado na ediçom da Marinha de El Progreso (pág. 5) e noutros méios como Crónica3:

Desde o pasado 9 de Xullo, día no que o Buril facía pública a súa proposta para que se retirase o nome de Eijo Garay a unha das principais rúas da nosa vila, moito se ten falado sobre esta controvertida personaxe.

Primeiramente, desde o Colectivo Cultural Buril queremos agradecer o respecto e a cordialidade con que foi acollida esta proposta polas tres forzas políticas. Tamén queremos amosar a nosa perplexidade polo posicionamento público do que entendemos debería ser o cronista oficial de todos os burelaos e burelás, cualificando de “inxenua ocorrencia” o que foi en todo o momento unha proposta seria e responsábel, plantexada desde a rigorosa análise das fontes consultadas e tendo en conta a lexislación actualmente vixente.

Falando xa sobre o que é a figura do señor Eijo Garay, sorpréndenos como se valora por parte dalgún colectivo o tráfico de influencias do cal se valeu o bispo para “regalar” aos mariñeiros de Burela un porto de abrigo. Desde a Comissom de História do Buril, interpretamos que esta mediación non é suficiente como para agradecerlle ao relixioso a prosperidade con que avanzou o noso porto posteriormente, e cremos que o traballo diario que de xeito anónimo realizaron e realizan redeiras, peixeiras, mariñeiros… ten máis que ver co desenvolvemento do peirao que as xestións de Eijo Garay. Defender o contrario sería tanto como dedicarlle o acceso ao porto burelao aos políticos que intermediaron para a súa realización ou pórlle á Casa da Cultura o nome do político que promoveu a súa construción.

Tendo en conta todo o até agora dito, asumimos que sería discutíbel o recoñecemento social a Eijo Garay, porén, non podemos ficar nunha análise parcial da súa vida, pois obviar a súa traxectoria político-social sería faltar ao rigor histórico.

A Comissom de História do Buril non pode pasar por alto o destacado papel deste individuo xa desde os primeiros anos da II República Española, como aguillada do sistema educativo republicano, referente pedagóxico aínda nos nosos días e que Eijo Garay combateu desde a asociación “Cruzados de la Enseñanaza”.

Após o triunfo golpista do 36, o bispo ten deixado mostras evidentes dunha fiel adhesión ao réxime, tal como fica demostrado na súa presenza o 15 de Agosto de 1936 no izado da bandeira nacional fascista en Vigo, no paso de revista ás tropas que días antes tiñan asasinado a centenares de defensores da legalidade republicana vixente.

Posteriormente son moitas as manifestacións públicas nas que o prelado ten demostrado a súa fervente adhesión ao réxime franquista. O 25 de Novembro de 1936 declaraba: “Tengo fe ciega en el acierto del Generalísimo Franco, hombre deparado por Dios para la salvación de España, como vengo diciendo desde hace años”.

Xa estabilizado o Réxime e rematada a II Guerra Mundial, é destacábel o papel principal que Eijo Garay xogou ao facilitar a saída de criminais de guerra nazis cara a Sudamérica, tal como fica demostrado coa desclasificación dos arquivos do Ministerio de Asuntos Exteriores español.

Agardamos que con esta sintética achega biográfica, fiquen claros os parámetros nos que se moveu o C.C. Buril para solicitar a retirada do nome de Eijo Garay do noso rueiro.

Comissom de História do C.C. Buril